Ceza Hukukunda Seri ve Basit Yargılama Usulleri

Bendine göre, her şahıs gerek medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili uyuşmazlıklar gerek cezai alanda kendisine yöneltilen bir isnadın esası hakkında karar verecek olan yasal, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, davasının makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve aleni surette dinlenmesini istemek hakkına sahiptir. Maddesinin üçüncü fıkrasında değişiklik yapılarak “disiplin cezaları yargı denetimi dışında bırakılamaz” düzenlemesi getirilmiş ve Devlet memurlarına verilen uyarı ve kınama cezaları da yargı denetimine açılmıştır. Maddesinde; “Bir mahkeme tarafından cezai bir suçtan sorumlu bulunan her şahıs bu sorumluluk kararını yahut mahkumiyet hükmünü daha üst derecede bir mahkemeye inceletmek hakkına sahiptir. Bu hakkın kullanılması, kullanabilme şartları da dahil olmak üzere kanunla düzenlenir. Uygulamada genelde Milli Savunma Bakanlığı birinci cevap dilekçesinin ekinde, söz konusu 52. Madde kapsamında değerlendirilmek üzere, “gizli” kaydıyla bir takım belgeleri Mahkemeye sunmaktadır. İdare sunduğu bu “gizli” belgelere göre yaptığı işlemin hukuka uygun olduğunu ileri sürmekte ve bu belgelere dayanılarak davanın reddedilmesini istemektedir. Mahkeme de, bu belgeleri davacıya tebliğ etmeden, davacıdan idarenin cevabına cevap vermesini istemektedir. Doğaldır ki davacı bu gizli belge ve bilgileri incelemeden, idarenin iddialarının delillerini görmeden, idarenin cevabına cevap veremez.

İlgili kanuni düzenlemelere göre idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç on beş gün içinde, Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî para cezası kararı kesinleşecektir. Benzer bir davada disiplin amiri tarafından disiplin suçu teşkil eden eylemin kanundaki karşılığı madde numarası yerine, askeri mahkemenin görev alanında giren bir suçun madde numarası yazılmıştır. AYİM bir kararında; davacının, bir mesajın yanlış silsile ile iletilmesi nedeniyle Komutan Yb. A…’nın kendisini çağırarak bu konu ile ilgili uyarıda bulunduğunu, birkaç hafta içinde Yb. Ayrıca AYİM disiplin cezasının yok hükmünde sayılmasını gerektirecek ağır ve bariz bir hukuka aykırılığın bulunmadığını da belirterek inceleme kabiliyeti olmadığından davayı reddetmiştir[795]. Fıkraları özgürlüğü sınırlanan kişiye mahkemeye başvurma hakkı tanımışken, 1602 sayılı AYİM Kanununun 21. Maddesi oda hapsi disiplin cezasına karşı yargı yolunu kapalı tutmuştur. Fıkrasına; “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır” tümcesi eklenmiştir. Bu durumda temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası bir andlaşma hükmüyle, bir yasa kuralı arasında çatışma olduğunda andlaşma hükmü üstün sayılacak ve ulusal yasa kuralı ihmal edilerek uygulanmayacaktır. Bu Anayasa hükmü gereği, oda hapsi disiplin cezasına karşı yargı yolunu kapatan 1602 sayılı AYİM Kanununun 21. Maddesi ihmal edilerek uygulanmayacak ve doğrudan AİHSnin 5.

(4) Aleyhine tanıklıktabulunulan kişi ile ilgili olarak gözaltına alma ve tutuklama dışında başka birkoruma tedbiri uygulanmışsa, yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkındaberaat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olmasıkoşuluyla, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. (2) Bir bilişim sistemindekiverileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veriyerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yılakadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Hamile olduğunu bildiğieşini veya sürekli birlikte yaşadığı ve kendisinden gebe kalmış bulunduğunubildiği evli olmayan bir kadını çaresiz durumda terk eden kimseye, üç aydan biryıla kadar hapis cezası verilir. (3) Gerçek kimliğini saklamaksuretiyle bir başkasıyla evlenme işlemi yaptıran kişi, üç aydan bir yıla kadarhapis cezası ile cezalandırılır. (2) Suçun konusunun deniz veyademiryolu ulaşım aracı olması hâlinde, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasınahükmolunur. (2) Suç işlemek amacıylakurulmuş olan örgüte üye olanlar, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ilecezalandırılır. Kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ilecezalandırılır. İşlenmesi hâlinde, iki yıldanbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. – (1) Bir kimsenin eziyet çekmesine yol açacakdavranışları gerçekleştiren kişi hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapiscezasına hükmolunur. (3) İşkence fiillerinin vücuttakemik kırılmasına neden olması hâlinde, kırığın hayat fonksiyonlarındakietkisine göre sekiz yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. (3) Kasten yaralamanın vücuttakemik kırılmasına neden olması hâlinde, kırığın hayat fonksiyonlarındakietkisine göre, bir yıldan altı yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. (2) Fiil, birden fazla insanınölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birdenfazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi üç yıldan onbeş yıla kadarhapis cezası ile cezalandırılır.

• Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde (…)[9] kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar.
• Hemen belirtmek gerekir ki AİHM bir disiplin cezasının kişi özgürlüğünü sınırlar boyuta ulaşıp ulaşmadığının tespitinde, kişinin içinde bulunduğu somut şartlar, ceza veya tedbirin niteliği, süresi, etkileri ve uygulanma tarzı gibi çeşitli faktörleri dikkate alınmaktadır.
• Ancak disiplin amiri, mevzuata uygun karar verdiği sürece ayrıca kişisel olarak tarafsız olup olmamasının bir önemi yoktur.
• Kanada yasalarına göre bilişim ortamlarında oynanan sanal kumar ve bahis siteleri ile ilgili oluşan yasaya aykırılıklar için yetkili tek mahkeme “Prince Edwards Island Supreme Court”  yani Prens Edward adası yüce mahkemesi görevli mahkemedir.

Dernek kurma hürriyeti ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâk ile başkalarının hürriyetlerinin korunması sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir. Tutuklanan kişilerin, makul süre içinde yargılanmayı ve soruşturma veya kovuşturma sırasında serbest bırakılmayı isteme hakları vardır. Serbest bırakılma ilgilinin yargılama süresince duruşmada hazır bulunmasını veya hükmün yerine getirilmesini sağlamak için bir güvenceye bağlanabilir. Bu hükümlere aykırı faaliyette bulunanlar hakkında uygulanacak müeyyideler, kanunla düzenlenir. Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir\. marsbahis oyunlarına gir, hayatını değiştirecek kazançlar elde et. mostbet giriş\. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.

Bu konuları takiben Cumhuriyet Türkiyesinin anayasaları gerek bu anayasaların yapımında izlenen yöntem gerekse anayasaların içerikleri yönünden karşılaştırmalı olarak sunulacaktır. Son olarak Türkiye’nin halen yürürlükte olan 1982 Anayasasıyla kurulan anayasa düzeninin temel nitelikleri ile bu nitelikler özelinde anayasa düzeninde bugüne kadar yapılan değişiklikler ortaya konulacaktır. ´ İddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit yargılama usulü uygulanır. «(1) Hâkim veya mahkeme kararına karşı itiraz, kanunun ayrıca hüküm koymadığı hâllerde 35 inci maddeye göre ilgililerin kararı öğrendiği günden itibaren yedi gün içinde kararı veren mercie verilecek bir dilekçe veya tutanağa geçirilmek koşulu ile zabıt kâtibine beyanda bulunmak suretiyle yapılır. Tutanakla tespit edilen beyanı ve imzayı mahkeme başkanı veya hâkim onaylar. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, Cumhurbaşkanlığı veya milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması ile ilgili bakanlıkların talebi üzerine Başkan tarafından internet ortamında yer alan yayınla ilgili olarak içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı verilebilir. Memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında işledikleri iddia edilen suçlardan ötürü ceza kovuşturması açılması, kanunla belirlenen istisnalar dışında, kanunun gösterdiği idari merciin iznine bağlıdır.

İdari para cezalarına itiraz, 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27. Maddesi gereğince aksine bir düzenleme bulunmadıkça genel itiraz yolu ile yapılmaktadır. (2) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce disiplin amirleri veya disiplin mahkemeleri tarafından verilmiş ve infaz edilmiş disiplin cezalarına bağlı olarak yapılmış idari işlemler aynen muhafaza olunur. (2) Disiplin kurullarında yapılan tahkikatlarda, fiilin disiplin amiri tarafından öğrenilmesinden itibaren altı ay ve her hâlde disiplin cezasını gerektiren fiil ve hâllerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra disiplin cezası verilemez. (3) Dosyanın disiplin kurulunda görüşülmesine teşkilatında disiplin kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amirinin onayıyla karar verilmesi hâlinde; disiplinsizlik yapan personele, hakkında iddia olunan hususlar, dosyanın disiplin kurulunda görüşülmesinden önce disiplin subayı tarafından hazırlanacak bir yazı ile bildirilir.

Uluslararası Deniz Hukuku dersinin temel amacı, deniz hukuku kavramlarına, deniz hukukuna ilişkin uluslararası ve ulusal düzenlemelere ve Türkiye’nin Deniz Hukuku ile ilgili dış politika sorunlarına hakim hukukçu yetiştirilmesidir. Deniz Hukuku, devletlerin ülkesinin bir parçasını teşkil eden deniz alanları ile devletlerin belirli egemen haklara sahip oldukları deniz alanlarının mahiyetleri, nitelikleri, hukuki rejimleri ve sınırlandırma meselelerini, Türkiye’nin Deniz Hukuku sorunlarına da değinilerek incelendiği bir derstir. Ekonomi ve ticarete iliskin suclar; bilisim alanında suclar; kamu idaresinin guvenilirliliğine ve isleyisine karsı suclar; adliyeye karsı suclar; devlet guvenliğine karsı suclar; anayasal duzene karsı suclar; milli savunmaya karsı suclar. Turk Ceza Kanunu’nun ozel hukumler bolumundeki cesitli suc tiplerinin suc teorisine iliskin bilgiler ısığında yapısal unsurlar itibariyle incelenmesi. Biyotıp Sözleşmesi ve Hasta Hakları Yönetmeliği Kapsamında hastalara tanınan hakların incelenmesinin yanında, hasta-hekim ilişkisinin hukuki niteliği, hekimin görevleri ve hukuki sorumluluğu konularının incelendiği bir derstir.

Ancak AİHM, önüne gelen uyuşmazlığın “cezai yada medeni” nitelikte olup olmadığını iç hukuktan bağımsız kendisi belirlemekte ve iç hukukumuzda disiplin cezası olarak kabul edilse dahi bu uyuşmazlığı “cezai veya medeni” bir uyuşmazlık olarak kabul edebilmektedir. Mahkeme’ye göre,  “ceza” adı altında uygulanabilecek özgürlükten mahrum bırakan cezalar, “suç isnadı” kapsamına girmektedir. Davanın ciddiyeti, taraf Devletlerin gelenekleri ve AİHS’nin kişinin fiziksel özgürlüğüne atfettiği önem bunu gerektirmektedir[742]. Ancak, yukarıdaki tartışmalara son verecek şekilde, 5982 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”la düzenleme yapılmış ve Anayasanın 125. Maddesindeki Yüksek Askeri Şura kararlarına yargı yolunu kapatan hükmü; “Ancak Yüksek Askeri Şuranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açıktır.” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklik halk oylaması sonucu kabul edilip yürürlüğe girdiğinden, YAŞ’nın disiplinsizlik nedeniyle ayırma kararlarına yargı yolu açılmıştır. Maddedeki hakkın bağımsız olup olmadığı konusunda farklı kararlar vermiştir. Başlangıçta mutlaka Sözleşme’deki başka bir hakkın ihlali halini şart koşmakta iken sonraki bazı kararlarında bunların ihlali olmaksızın uygulanabileceğini belirtmiş, ancak zaman zaman ilk kararlarına dönmüştür.

Hâlinde, ağırlaştırılmış müebbethapis cezasına hükmolunur. (3) Bu maddede tanımlanan suçunişlenmesi dolayısıyla tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerinehükmolunur. (3) Bu maddede tanımlanansuçların işlenmesi dolayısıyla tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenliktedbirlerine hükmolunur. (3) Bir ve ikinci fıkralardatanımlanan suçların hükümlü veya tutukluların muhafazasıyla görevli kişilertarafından işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır. (3) Bu suçun, silâhlı olarak yada birden çok tutuklu veya hükümlü tarafından birlikte işlenmesi hâlinde,yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza bir katına kadar artırılır. (3) Bu suçların kamu görevlisitarafından göreviyle bağlantılı olarak işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarıoranında artırılır. (2) Mağdur hakkında kovuşturmabaşlamadan önce iftiradan dönme hâlinde, iftira suçundan dolayı verilecekcezanın dörtte üçü indirilir. (2) Kamu görevlilerinin meslekîve sosyal hakları ile ilgili olarak, hizmeti aksatmayacak biçimde, geçici vekısa süreli iş bırakmaları veya yavaşlatmaları hâlinde, verilecek cezadaindirim yapılabileceği gibi, ceza da verilmeyebilir. (2) Kamu görevlisi sıfatı sonaerdikten sonra, birinci fıkrada yazılı fiilleri işleyen kimseye de aynı cezaverilir. (2) Yukarıdaki fıkradatanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkındaişlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir. (3) Örgütün faaliyeti çerçevesindeherhangi bir suçun işlenişine iştirak etmeden yakalanan örgüt üyesinin,pişmanlık duyarak örgütün dağılmasını veya mensuplarının yakalanmasınısağlamaya elverişli bilgi vermesi hâlinde, hakkında cezaya hükmolunmaz. (7) Örgüt içindeki hiyerarşikyapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden kişi,örgüt üyesi olarak cezalandırılır.

(3) Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasını gerektirecek durumun oluştuğunun disiplin amirleri tarafından tespit edilmesinden itibaren bir yıl ve her hâlde disiplin cezasını gerektiren fiil ve hâllerin işlendiği tarihten itibaren beş yıl geçtikten sonra aynı sebeple yüksek disiplin kurulu tarafından ceza verilemez. (2) Seferberlik ve savaş hâli müddetince işlenen ve disiplin kurullarının görevine giren disiplinsizliklere; hizmet yerini terk etmeme veya hizmetten men cezası yerine, aynı esaslarla ve bu Kanunda belirlenen sürelerle oda hapsi cezası verilir. (4) Maiyetinden birinin hizmet yerini terk etmeme cezasını gerektiren disiplinsizliğini tespit eden disiplin amiri; yetkisi dâhilinde disiplin cezası verebileceği gibi, hizmet, sicil ve disiplin safahatı ile eylemin niteliğini göz önüne alarak bu personeli disiplin kuruluna da sevk edebilir. (2) Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası; Milli Savunma Bakanlığı ve kuvvet komutanlıklarında oluşturulacak yüksek disiplin kurulları tarafından verilir. Kararlar, ilgisine göre Milli Savunma Bakanı veya ilgili kuvvet komutanı onayı ile yerine getirilir. General ve amiraller hakkında ise Milli Savunma Bakanlığı yüksek disiplin kurulu tarafından verilir ve bu kararlar Cumhurbaşkanının onayı ile yerine getirilir.